Yaklaşık olarak 20 ile 25 yıl öncesinde yarış oyunlarının kendi içlerinde sınıflara ayrıldığını pek hissetmezdik. Araçların türleri değişse de oynanış anlamında temelde aynı mekanikleri görürdük. Sonrasında ise yarış oyunları kendi içinde dallanıp budaklandı. En kaba haliyle, simülasyon ile arcade diye tabir edilen yarış oyunu türleriyle tanıştık ki uzun süredir bu ayrımı kullanıyoruz. İnceleme yazısını kaleme aldığım DIRT 5 oyunu da arcade diye tabir edebileceğimiz bir yapıyı bizlere sunan, gerçekçiliği kendisi için sıkıntı yapmayan bir yarış oyunu olarak karşımıza çıktı.
Bu yapımın bizlere neler sunduğunu benim gibi merak ediyor olabilirsiniz; henüz oyunu deneyimlemeden önce ben de merak ediyordum. Kendi serisinin 8. oyunu olmasına rağmen henüz bu serinin oyunlarını daha önce deneyimlememiştim. Yarış oyunlarını sevmeme rağmen her oyuna yetişememe gibi bir gerçekle yüz yüze olsak da DIRT 5 oyununun incelemesini yazmam gerektiğini duyduğumda hayli memnun olmuştum. Oyunu deneyimlemeye başladığımda ise bu memnuniyetim daha fazla arttı.
Simülasyon tarzındaki yarış oyunlarını da oldukça sevmeme karşın arcade yarış oyunlarıyla aram daha bir iyidir. DIRT 5 ise mensubu olduğu serinin bile çok ilerisinde bir arcade havasını bizlere tattırıyor. Bu havaya bir de göz alıcı efektleri ekliyor ki sadece eğlenmek için oyun oynamayı seven pek çok kişinin bu durumu memnuniyetle karşılayacağını düşünüyorum. Üstüne üstlük, tam da yeni nesil oyun konsollarının çıkış döneminde çıkışını gerçekleştirdiğinden ötürü görsel anlamda pek çok etkileyici unsuru bünyesinde barındırıyor bu oyun.
Atmosfer koşullarını kullanması ve pistlerin tasarımlarının da özellikle yeni nesildeki oyuncuları etkilemek için fazladan detaylandırılmış etkenler olduğunu şimdiden söyleyeyim. Oyuna karşı genel hislerime dair çok fazla ipucu verdiğimi düşünüyorum ama inceleme yazısında çok daha fazlasını bulacaksınız. Sizlerle paylaşacağım bilgilerin ışığında DIRT 5 oyununun genel yapısını daha net bir biçimde anlatacağımı zannediyorum. Tabii bu bilgileri sunarken şahsi değerlendirmelerimi de göreceğinizi unutmadan belirteyim.
DIRT 5 ile tadımlık deneyimlerle ilerliyoruz
Okumakta olduğunuz yazının başında, DIRT 5 oyununun oldukça yoğun bir arcade yarış oyunu deneyimi sunduğundan bahsetmiştim. Bu serinin diğer oyunları, ralli temelli bir yapıyı barındırıyorlardı. DIRT 5 ile asfalt yollara fazla girmeden, farklı koşullar altında, gerçekçiliği biraz geri plana atarak bir yarış oyunu deneyimi yaşıyoruz. Böyle bir deneyimi yaşayacağımız ise henüz oyunu açtığımız anda anlaşılıyor. Canlı renklerle hazırlanmış menüler, yarışların afişleri gibi unsurlar bile insanın içini kıpır kıpır etmeye yetiyor. Yarışlardaki atmosfer ise insanın içindeki coşkunun en üst noktaya ulaşmasını sağlıyor.
Belirttiğim gibi DIRT 5 oyunu arcade temellerine sonuna kadar bağlı olan bir yarış oyunu. Bu yapımda, gerçek araçlar kullanılmasına karşın hasar alma ve hasar sonrasında sürüşün etkilenmesi gibi unsurları göremiyoruz. Serinin diğer oyunlarında bulunan gerçek pistlerde, en iyi zamanı yakalamak gibi amaçlarımız da çok fazla bulunmuyor. Genel olarak, birkaç dakika süren, araçların fazlaca kaydığı, birden fazla aracın birbirini geçmek için çaba sarf ettiği ve atmosfer koşullarının önemli bir etken olduğu yarışlar karşımıza çıkıyor bu oyunda.
Yarış türlerine göre araçlar seçebilirken bu yönden oyuncuyu bunaltmayan bir çeşitliliğin sağlandığını söyleyebilirim. DIRT 5 oyununda bazen toprak pistlerde, bazen buzun üzerinde, bazen kayalarla dolu bir bölgede yarışmak durumunda kalıyoruz. Bazı pistler, zemin anlamında farklılık gösterirken, dinamik hava şartlarının kullanımı da deneyimimize bambaşka bir anlam katıyor. Açık söylemek gerekirse bu yapımda en çok etkilendiğim durumlar, hava koşulları ve bu koşulların sürüş dinamiklerine etkisi oldu. Dilerseniz birazdan bu etkenleri detaylıca alt satırlarda okuyabilirsiniz.
Hava koşullarıyla birlikte özel efektlerin kullanımından da ziyadesiyle etkilendiğimi sizlerle paylaşmak istiyorum. Yarış sürerken patlayan havai fişekler, ışık gösterileri, güneşin veya ayın yansımaları ve bunların yüzeye yansımaları oldukça başarılıydı. Üstüne üstlük bu yapımın PC sürümünü, ışın izleme teknolojisini desteklemeyen bir ekran kartıyla deneyimlememe rağmen görsellik ve yansımalar yüzünden hayran kaldığım pek çok an yaşadım. Yeni nesil oyun konsollarında bahsettiğim durumların da benim gibi oyuncuları etkileyeceğini tahmin ediyorum.
Yarış sırasında değişen atmosfer koşulları heyecanı arttırıyor
Atmosfer koşullarından ve gece ve gündüz döngüsünden biraz ayrıntıyla bahsetmek istiyorum izninizle. DIRT 5 oyunundaki bazı yarışlarda gece ve gündüz döngüsü gözlemledim. Her ne kadar bu oyundaki yarışlar fazla uzun sürmeyen bir yapıda olsa da zaman bir çeşit hızlı akıtılarak bahsettiğim döngünün oluşması sağlanıyor. Böylece, ilk turunu aydınlık bir havada attığımız yarışların hepsini olmasa da bazılarını gece tamamlamak durumunda kalıyoruz. Tabii, genellikle gün batımı tarzındaki bir güneşle karşılaştığımız yarışlarda bu durum daha fazla tekrarlanıyor.
İlk kez mi gece ve gündüz döngüsünü görüyorsun diye haklı bir biçimde sorabilirsiniz. Şöyle yanıtlayabilirim ki ilk kez bu kadar etkilisini görüyorum. DIRT 5 oyununun yapısından ötürü, yarıştığımız bölgelerdeki bazı zorluklar bu döngüyle oluşturulmaya çalışılmış ve bence muhteşem bir biçimde başarılmış durumda. Işıklarla aydınlatılmış pistlerin dışındaki bazı doğal pistlerde gece olduğunda gideceğimiz noktaların bazılarını görmekte zorlanabiliyoruz. Bu noktalarda yeterli ışık bulunamayabiliyor. Üstüne üstlük, hava koşulları değiştiğinde, özellikle fırtınalı havalarda bazı bocalamalar yaşayabiliyoruz.
Dolayısıyla gece ile gündüz yarışları, her yarış alanında olmamasına karşın oynanışımızı etkiliyor. Bahsettiğim etkinin çok daha fazlasının ise atmosfer koşullarıyla sağlandığını söyleyebilirim. Burada, pistlerin bazılarının buzlarla kaplı olmasından bahsetmiyorum. Sizlerle paylaşmak istediğim nokta yağmur ve kar fırtınalarının nasıl hayranlık verici ve bir o kadar da zorlayıcı bir biçimde oyuna aktarıldığı olacak. Uzun süredir bir yarış oyununda atmosfer koşullarını bu kadar gerçekçi hissettiğimi hatırlamıyorum. Kar fırtınası sırasında daha iyi görmek için kendimi ekrana yaklaşmış olarak bulduğumu itiraf edebilirim.
DIRT 5 oyununda seçilebilecek çok fazla hava koşulu bulunmuyor aslında. Açık, yağmurlu veya karlı olarak hava koşulları çeşitleri bulunuyor fakat yağmurlu ve karşı seçimleri bir hayli ağır şartları bize yansıtıyor. Tüm bunlarla birlikte, üst kısımda belirttiğim gibi dinamik hava koşullarını da bu yapımda etkileyici bir biçimde gördüğümü yinelemek istiyorum. Kaygan olarak kabul ettiğim bir pistte yağmurun başlamasından sonra eskisi de kaygan değilmiş diye kendi kendime çok söylendim. Öte yandan, güneşin açısı, sisin ve toz bulutlarının etkileri de ayrıca yarışların yaşattığı heyecanı farklılaştırıyor.
DIRT 5 oyununun gövdesini kariyer modu oluşturuyor
Oynanış ve atmosfer koşullarını ziyadesiyle övdüğüm DIRT 5 oyununun ne yazık ki kariyer modunun dışındaki diğer bölümleri pek ilgimi çekemedi. Bunun nedeni benim kariyer modunu başarılı bulmam ve bu seçeneğe odaklanmam olabilir fakat diğer seçeneklerin içerik anlamında pek iştah açıcı olduğunu da söyleyemiyorum. Birazdan diğer seçeneklerden de bahsedeceğimi belirterek, DIRT 5 oyununda nasıl bir kariyer moduyla karşılaştığımı sizlerle paylaşayım. Bu arada, okumakta olduğunuz inceleme yazısının en başından beri belirttiğim üzere bu yapım arcade olarak sınıflandırılabilecek unsurları sonuna kadar barındırıyor.
Kariyer moduna girdiğimde de bu arcade yarış oyunu etkisinin sonuna kadar kullanıldığını gördüm. Bahsettiğim seçenekte, bir şema halinde yarışlar karşımıza dizilmiş halde bulunuyorlar. Her bir yarışın farklı bir araç sınıfı ve farklı bir yarış alanı olduğunu girdiğimiz anda görüyoruz. Tamamladığımız her yarışın ardından, şemanın sağ tarafında yer alan diğer yarış seçenekleri aktif oluyor. Giriştiğimiz mücadeleleri tamamladığımızda 1. madalyayı, ilk sıralarda tamamladığımızda 2. madalyayı, yarışı lider olarak bitirdiğimizde ise 3. madalyayı kazanıyoruz.
Yarışları tamamladıkça yeni yarışlar açıldığı gibi bu ilerleyişin belirli bölümlerinde yeni bir alana geçiyoruz. İlerleme kaydettikçe, seçebileceğimiz araçların sayısı artıyor ve yarışlar da biraz daha zorlayıcı bir hal alıyorlar. Yeni bir yarış bölümünün açılması için yeterli sayıda madalyayı toplamış olmamız gerekiyor. Bununla birlikte, DIRT 5 oyununda yer alan kariyer moduna girdiğimizde, özel yarışlar ve sponsorlar olmak üzere iki seçenekle daha karşılaşıyoruz. Özel yarışlar, ilerleyişimiz sırasında bazı görevleri tamamladığımızda sırasıyla aktif oluyor. Bir tek rakibe karşı yapılan özel yarışlarda, benzersiz hediyeler kazanma şansı yakalanıyor.
Sponsorlar bölümü ise oyunun eğlencesini farklı bir alana kaydıran bir kısım oluyor. Her bir yarış sırasında bizden bazı görevleri yapmamız isteniyor. Bu görevleri tamamladığımızda, yarışların sonrasındaki sponsor seviyemiz artış gösteriyor. Unutmadan, her bir sponsor ile ayrı ayrı ilerleme kaydediyor ve seviye atlıyoruz. Sponsorlarda seviyeler atladıkça da çeşitli ögelerin kilitleri açılıyor ve bunları satın almamız mümkün hale geliyor. Birazdan bu oyunun özelleştirme seçeneklerinden bahsederken bu kısmı detaylıca anlatacağım.
Kazandıkça kapsamı genişleyen bir yarış oyunu var karşımızda
Hemen üst kısımda sponsorlar ve ödüllerinden bahsettim ama yarışları tamamladığımızda yalnızca sponsorlar için seviye atlamıyoruz. DIRT 5 oyununda sponsorlardan önce kendi seviye sistemimiz bulunuyor. Yaptığımız her yarışın sonrasında ekrana yansıyan 3 gelişimden ilki de bu şahsi seviyemizin son durumu oluyor. Yarışlarda başarı kazandıkça yükselen seviyemiz sayesinde yeni araçların ve oyunun farklı alanlarında kullanabileceğimiz yeni görsel unsurların kilitlerini açabiliyoruz. Başarılar kazandıkça bu sistem kendiliğinden işliyor.
Yarışların sonunda gördüğümüz ikinci gelişim, üst bölümde anlattığım üzere sponsorlarla ilgili olarak tasarlanmış durumda. Yarışlarda yaptığımız görevlere göre bu seviyeyi daha hızlı bir biçimde geliştirebiliyoruz. Farklı sponsorlar seçebiliyoruz ki her bir sponsor belirli ögelerin kilitlerini açıyor. Oyundaki profil kartımızda bulunan veya araçlara uygulayacağımız bazı ögeler, sponsorlarla seviye atladıkça kullanılabilir oluyorlar. Yalnız, açılan ögelerin birçoğunu kullanabilmemiz için oyun içi parayla bu ögeleri satın almamız gerekiyor. Buradan da yarışların sonunda kazandığımız diğer birim olarak oyun içi paraları gördüğümüzü söyleyeyim.
Her yarışın sonunda, belirli bir miktar para kazanıyoruz. Ne kadar kazandığımız biraz karmaşık bir biçimde yansıtılsa da yarışın sonunda toplam para miktarımız gösteriliyor. Bir diğer deyişle, yarış sonlarına geldiğimizde elimizdeki toplam para miktarı grafiklerle bize bildiriliyor. Bu parayı da hemen üst kısımda belirttiğim gibi kilidi açılmış olan görsel unsurları satın alırken ve yeni araçlar için harcayabiliyoruz. Unutmadan, her yarışa göre kullandığımız farklı araçlar bulunduğu gibi bu araçları istediğimiz zaman kullanabilme özgürlüğümüz bulunmuyor.
DIRT 5 oyununda, seviye atladıkça araçların kilidini açarak onları satın alma hakkını elde edebiliyoruz. Yarışlara girerken de seçilebilecek olan araçlarla birlikte satın almamız için uygun olan araçlar da bizlere gösteriliyor. İşi çok abartmadığımız takdirde topladığımız paralarla yeni araç alma konusunda fazla sıkıntı çekileceğini zannetmiyorum. En azından kendi deneyiminde böyle bir sorunu yaşamadığımı ifade edebilirim. Yetersiz gördüğümde yeni araçlar alarak ilerleme kaydedebildim. Bu arada, araçların performans ve yol tutuşu özellikleri dışında pek bir detayına girilmemiş olması da araç seçiminde fazla düşünmemek isteyenlerin işine yarayacaktır.
DIRT 5 oyunundaki özelleştirme seçenekleri nasıl işliyor?
Özelleştirme seçeneklerine geçmeden önce incelemekte olduğum yapımda araçlara dair geliştirme mekaniklerinin bulunmadığını belirtmek istiyorum. Aldığım aracın mevcut özellikleriyle devam ediyoruz ve yetersiz geldiğinde yeni bir aracı satın alarak geçiş yapabiliyoruz. Özelleştirme seçenekleri ise hem araçlarda, hem de yarışların sonlarında fazlaca gözümüze batırılan profil kartlarımız için geçerli oluyor. Her iki alandaki özelleştirme ögeleri ise üst kısımlarda belirttiğim üzere kişisel ve sponsorlar anlamında seviye atladıkça açılıyorlar. Araçlarımızın özelleştirmelerini en kolay şekilde, yarışlara başlarken araç seçim ekranını geçtiğimizde yapabiliyoruz.
Yarışmak üzere bir aracı seçtikten sonra gelen ekranda, seçtiğimiz aracın mevcut görüntüsünün yanında boş alanlar görüyoruz. Bu alanlardan birisine girdiğimizde ise aracımıza dair özelleştirme işlemlerini yapabileceğimiz alanda buluyoruz kendimizi. Bu alanda öncelikle aracımız için bir desen kullanıp kullanmayacağımıza karar veriyoruz. Desenler kısmında ön sayfada fazla ayrıntı yer almıyor. Yeni bir desen açmak için de belirli seviyeleri geçmemiz gerektiği bahsettiğim ekranda gösteriliyor. Desenden önce rengini değiştirerek sonradan deseni eklememiz daha mantıklı bir tercih olabiliyor.
Araçlarımızın renkleri ve desenleri dışında; çıkartma, numara ve sponsor logosu ekleme imkanına da sahibiz. Bunların her birisi belirli kazanımlarla, üst kısımlarda anlattığım adımlar izlenerek aktif hale getiriliyor. Bir diğer özelleştirme alanının profil kartımız olduğunu belirtmiştim. Profil kartlarında; kartın kendisini, sağ üst köşedeki kordonunu, takma ismimizi, kartın ortasına gelebilecek olan çıkartmayı ve kartın efektini değiştirebiliyoruz. Kartımız farklı efektlerle hareketlendirebiliyoruz bu durum da yarışların sonlarında gördüğümüz görüntüye bir etken oluyor.
Sizlerle paylaştığım kısımların kendi içlerinde yeterli olduklarını söyleyebilirim ama araçlara parça anlamında özelleştirileme unsurlarının uygulanamaması beni pek memnun etmedi. Araçlardaki hazır parçaların tamamını kullanmak durumunda kalıyoruz ki bazı parçalar araçların görüntüsünü bana göre biraz bozuyordu. Özetle, DIRT 5 oyununda detaylı bir özelleştirme mekaniğine rastlayamadım ama olanları kazanmak için mücadele edebilmek de oyuna hareket getirebilecek bir etkiyi az da olsa verebiliyor.
Kariyer modunun dışındaki seçenekler ve çevrim içi yapı nasıl işliyor?
DIRT 5 oyununda eksik gördüğüm kısımların başında kariyer modunun dışındaki seçeneklerin ve çevrim içi yapının bulunduğunu söyleyebilirim. Kariyer modu ne kadar eğlenceli ve sürükleyiciyse, diğer oyun modları da bir o kadar gereksiz ve oynaması anlamsız kalıyor. Bir tek, 4 arkadaşınızla aynı anda bölünmüş ekrandan yarış deneyimi yaşayabilmenin faydalı bir seçenek olduğunu düşünüyorum. Bunun dışında arcade başlığı altında bir tekli oyunculu seçenek var ama bir faydası olduğu pek söylenemez. Bu seçenekte, serbest yarış ve zaman karşı yarışlar olmak üzere iki ana kısım yer alıyor.
Bizlere sunulan iki başlıktan birisine girdiğimizdeyse; pist, araç sınıfı, hava durumu, zaman, yarışa katılacak olan araç sayısı ve zorluk gibi seçeneklerden dilediğimizi tercih ederek tekli yarışlar yapabiliyoruz. Bu yarışların herhangi bir artısı olmadığı gibi sürükleyici bir özelliği de bulunmuyor. Pistleri ve yarış türlerini merak edenler için kısa süreli mücadeleler gerçekleştirilmesi adına tasarlanmış bir alan olarak arcade seçeneğinin bulunduğunu söyleyebilirim. Arkadaşlarla birlikte yarışlar yapmak dışında bu alanın pek tercih edileceğini zannetmiyorum.
Çevrim içi kısım ise hemen üstte anlattığım seçenek gibi oyuncuları tutabilecek etkenlerden yoksun. Bu kısma girdiğimizde yalnızca yarış yapıp çıkabiliyoruz ve bize fazladan bir getirisi bulunmuyor. Çevrim içi seçeneğinin ödüllendirici bir yapısı olmadığı gibi sezon sistemi gibi oyuncuları kendisine çeken içerikleri de mevcut değil. Bazı eklentilerle bu kısmın daha canlı hale getirilebileceğini düşünüyorum ama geliştirici ekibin böyle bir planı var mı bunu bilemiyorum. Bahsettiğim üzere çevrim içi seçeneğinin cansız olması da doğal olarak DIRT 5 oyununun oynanış süresini kısaltan oldukça önemli bir etken oluyor.
Bir de pist tasarlama ve tasarlanan pistlerde yarışma seçeneği bu oyunda bulunuyor ki bu kısmın da yeterli kalitede olmadığını gördüm. Bizlere sunulan birkaç tane sınırlı alanda pist oluşturabiliyoruz. Haliyle, diğer insanların yaptığı pistler de bu sınırlı alanları kapsıyor. Pist tasarlama işlemi benim fazla ilgimi çekmedi açıkçası. Tahminimce DIRT 5 oyununu satın alanlara, bahsettiğim tüm bu seçenekler yerine kariyer modunda ilerlemek daha keyifli gelecektir.
DIRT 5 oyununu kimler satın almalı?
İncelemesini gerçekleştirdiğim oyunun grafiklerinden sıklıkla bahsettim. Deneyimlediğim PC sürümünde, ekran kartımın çok yeni olmamasına karşın hayli başarılı görsellerle karşılaştım. Bu görsellerin 60 FPS ile sunulması da oyunun keyfini arttıran faktörlerin başında geldi. Grafik ayarlarında dinamik koşulları seçtiğimde oyun doğrudan 60 FPS verecek performansı ayarladı ki bu ayardan gayet memnun kaldım. Yine, inceleme yazısının içeriğinde belirttiğim üzere yeni nesil oyun konsollarında bu oyunun çok daha etkileyici görsellikler sunacağını tahmin ediyorum.
Oyundaki araç seslerinin idare eder seviyede olduğunu ve bu sesleri gerçekçilikten biraz uzak bulduğunu da söylemeden geçmeyeyim. Gerçekçilikten ziyade işin eğlence tarafına odaklanan bir yapım olan DIRT 5, yaptıkları sayesinde yapamadıklarını unutturmayı bana göre başarabiliyor. Özellikle atmosfer koşulları devreye girdiğinde, bu oyunun seslerinin üzerinde çok durmayabilirsiniz. Oyunun müzikleri ise genel yapıyı destekler nitelikte eğlenceli ve başarılı.
Belirttiğim üzere DIRT 5 oyununun PC sürümünü deneyimledim. Bu oyunda, platformlar arasında bir fiyat karmaşasının yaşandığını da sizlerle paylaşmadan geçmek istemiyorum. DIRT 5 oyununun standart sürümünü, PlayStation 4 ve PlayStation 5 için alacaksanız 499 Türk Lirası, Xbox Series X ve Xbox Series S için alacaksanız 197,50 Türk Lirası ödemeniz gerekiyor. PC tarafında ise örneğin Türk Telekom bünyesindeki Playstore platformunda bu yapım yalnızca 86 Türk Lirası fiyatla satılıyor. Ayrıca, bahsettiğim platformda Türk Telekom internet müşterileri için 12 ay taksit imkanı da bulunuyor.
Fiyat konusunda aradaki büyük değişimi gördüğümde, arcade tarzındaki yarış oyunlarından hoşlanan PC kullanıcılarına bu yapımı kesinlikle önermek istiyorum. Öte yandan, yeni nesil oyun konsollarına sahip olanların da bu konsollara coşkulu bir başlangıç yapmak için ihtiyaçları olan yapım DIRT 5 olabilir. Çok uzun sürmese de 15 ile 20 saatlik bir süreyle yalnızca kariyer modunda ilerlemek bile bu yapımı satın alanları pişman etmeyecektir. Uzun vadeli bir deneyim arayanlar, detaylardan hoşlananlar ve gerçekçi yarış oyunu tercih edenler için ise DIRT 5 doğru tercih olmayabilir.
Siz bence romanlarınızla edebiyatseverlerin içini sıkın. Ben hayatımda bu kadar sıkıcı bir oyun incelemesi okuduğumu hatırlamıyorum. Şimdilik sizden başka birisinin incelemesini bulamadım, eğer bulunsa bu yazınızın 1 gram değeri yok.