Paradox Interactive şirketinin oldukça sevilen bir strateji oyunu serisi var. Bu serinin adı Victoria ve kendisini en son ikinci oyunu ile 2010 senesinde görmüştük. Oyuncular tarafından ciddi anlamda olumlu bir şekilde karşılanan bu oyun, şaşırtıcı bir şekilde kendi serisinin sonu olmuştu. Şirket, üçüncü bir oyun hakkında her zaman sessizliğini korumuştu. 2021 senesinde ise çok sürpriz bir şekilde Victoria 3 duyuruldu; 25 Ekim 2022 tarihinde ise resmi olarak PC için piyasaya sürülecek. Daha sonra da oyuncular, 100 yıllık bir dönemi, 100 farklı ülkeyi kontrol ederek tekrar yaşayabilecek.
Victoria 3 oyununda 1836 ile 1936 seneleri arasında 100 yıllık bir dönemi yaşıyoruz. Bu dönem içerisinde yer almış olan 100 farklı ülkeden birinin de kontrolünü elinize alabiliyorsunuz. Bu ülkelerin birbirinden farklı yapıları olabiliyor. Mesela, bazı ülkelerin tarım yapısı daha güçlüyken, bazıları da sanayiye önem veriyor. Bazı ülkeler barışa tamamen önem verirken, bazıları da tam tersini düşünüyor. Yalnız, ülkelerden de daha derine iniyorsunuz ve o ülkelerin içerisindeki büyük topluluk gruplarını görüyorsunuz. Bu gruplar, kendilerine ait bazı ilgi alanlarına ve/veya görüşlere sahip oluyor.
Ülkeniz içerisindeki insanları mutlu tutabilmek adına birbirinden farklı seçimler yapmanız gerekiyor. Geleneklerinize bağlı kalmak isteyen bir ülke de olabilirsiniz, anayasanızı yeniliklerle değiştirmek isteyen bir ülke de olabilirsiniz. Tabii ki tüm bunları gerçekleştirmek bir grup insanı mutlu, bir diğer grup insanı da mutsuz edecektir. Bir ülkedeki her insanı aynı anda mutlu etmek, tahmin edebileceğiniz üzere neredeyse imkansız. Tabii bu sırada ülke olarak gelişmeniz de gerekiyor ki bunu yapabilmek için de sürekli olarak araştırmalar yapıyorsunuz. Victoria 3 oyununda her şey topluluğu kontrol etmekten de geçmiyor.
Victoria 3 oyununda derin bir ekonomik sistem de yer alıyor. Ülkenizin ekonomisini inanılmaz detaylı bir şekilde kontrol edebiliyorsunuz. En çok para kazandıran endüstrilerinizi daha da büyütmek, oraları vergilendirmek, ham maddeleri duruma göre ithal etmek, satış için yeni pazarlar bulmak, ülkenizin tüm bu ekonomik sisteminde yeni iş imkanları yaratmak ve böylece ülkenizle birlikte halkınızı da yüceltmek ve çok daha fazlası tamamen sizlerin ellerinde. Halkı sakin bir şekilde tutmak ve ekonomi tarafını kontrol altında yönetmek size yeterli gelmediyse, işin içine daha sonra bir de diplomasi giriyor efendim.
Victoria 3, yepyeni bir diplomasi sistemi ile geliyor
Victoria 3, oyuncuların karşısına diplomatik oyunlar ile çıkıyor. Bu yeni sistem aslında serinin bir önceki oyunundaki kriz sistemine benziyor; bu yeni sistem dahilinde diğer ülkeleri toprak vermeye veya pazarları açmaya zorlamaya çalışırken, oyuncular hedef ülkeye istediklerini ayrıntılı olarak anlatan bir talep sunabiliyor ve bu da hedef ülkenin, diğer ülkeden taviz talep etme fırsatına sahip olmasına neden oluyor. Bu talep alışverişinin ardından, her iki tarafın da birliklerini seferber etme ve ganimet sunarak potansiyel müttefikleri çekme şansı bulunuyor. Bir geri sayım başlıyor ve süre dolmadan diplomatik bir çözüme ulaşılmazsa savaş ilan ediliyor.
Bu yeni sistemin haricinde Victoria 3, genel anlamda birçok detaylı diplomasi özellikleri de sunuyor. Yani, bu türdeki diğer birçok oyunda olduğu üzere diplomasi üzerinden kurnazlıklar yapabiliyorsunuz, diğer ülkeler ile ilişkiler kurabiliyorsunuz ve düşman edinebiliyorsunuz. Diplomasi dahilinde bu düşmanlıkları çözebilmek de mümkün tabii ki. Hatta, savaş başlayacak gibi olursa askeri gücünüz ile bir şov gerçekleştirip, düşmanlarınızı korkutabiliyorsunuz veya blöf bile yapabiliyorsunuz. Yani, konu strateji geliştirme olduğu zaman bu video oyunu, inanılmaz bir detay ve derinlik sunuyor oyunculara.
Victoria 3; kültürler, dinler, ticaretler, farklı karakter özellikleri, gerçekten yaşadığını hissettiren bir dünya, asimilasyon sistemi, savaşları, politik partileri, seçimleri ve çok daha fazlası ile sizi gerçekten bir ülkenin başındaymışsınız gibi hissettiriyor. Evet, bu oyunu çok ama çok uzun bir zaman boyunca bekledik ama geliştirici ekip, kesinlikle bu zamanın hakkını vermiş gibi görünüyor, beklediğimize değen bir deneyim sunuluyor. Tüm bu deneyiminiz içerisinde Amerikan İç Savaşı gibi gerçek olaylar gerçekleşiyor. Hatta bu savaşı gerçek hayattakinden daha erken bir tarihte bile yaşayabiliyorsunuz yaptığınız seçimlere göre.
Victoria 3, kesinlikle fantezi temelli, gerçek olmayan bir dünya sunmuyor ve gerçek hayatımızın geçmişteki gerçek sorunları karşımıza çıkıyor. Aynı olayları tekrar yaşayıp, dünyanın gidişatını bile değiştirebiliyoruz. Bunun en büyük örneği zaten Amerikan İç Savaşı. Bunun haricinde, yapay zeka da yaşadığınız oyun deneyimini ciddi anlamda etkiliyor. Yapay zeka öyle bir tasarıma sahip ki bu oyunda galip gelebilmek için rol yapmanız yetiyor, istatistikleri olabildiğince kusursuz hale getirmek veya bir diğer terim ile “min-max yapmak” gerekmiyor. Bu da oyunun sunduğu gerçekliği bambaşka bir seviyeye çıkartıyor.
Ufak tefek kusurlar da yok değil
Victoria 3, farklı sistemlere önem veren gerçek bir büyük strateji oyunu gibi hissettiriyor. Yani, burada “oyunu kazanabilmek” için en büyük ve en güçlü orduya sahip olmanız gerekmiyor; atacağınız ekonomik, politik ve diplomasi temelli adımlar, halkınızın huzuru ve çok daha fazlası işin içine giriyor. Ülkenizde mevcut olan iş imkanı sayısı, işsiz kişiler, eğitim seviyesi, tek bir ürünün fiyatı bile önem taşıyor. Kurulan üniversiteler, mevcut olan politik partiler, yasalar, iç ve dış göçler ve diğer birçok sistem aslında bu oyunun toplum ve ekonomi temelli iki sisteminin üzerine kuruluyor. Bu sistemleri anlarsanız, oyun inanılmaz eğlenceli bir hal alıyor.
Victoria 3 oyununda her şey, gerçek hayattaki gibi işliyor ve sizin olduğu gibi oyununuzdaki diğer ülke liderlerinin de belli amaçları oluyor. O liderler yapay zeka tarafından kontrol ediliyor ve çoğu zaman gerçekten gerçekçi adımlar atılıyor. Yalnız, yapay zeka zaman zaman çok rastgele görünen kararlar verebiliyor ve bazı ülkelerin liderleri de o kadar tahmin edilebilir adımlar atıyor ki kendileri sizin için herhangi bir şekilde tehdit olmaktan çıkıyor ve ülkeleri adeta parmaklarınızın ucunda birer kukla gibi oynatabiliyorsunuz. Bu da zaman zaman oyunu sıkıcı bir hale getirebiliyor, sanki hile açmışsınız gibi duruyor.
Victoria 3 ile yönettiğiniz ülkenizdeki insanlar, her şeyin temelini oluşturuyor ve kendileri farklı ekonomik sınıflara bölünüyor. Mesela, ülkedeki polislere daha fazla güç verdiğiniz zaman fakir kısım rahatsız olabiliyor. Vergiler yükseldiği zaman da olan zengin kısma oluyor. Aynı zamanda, halkın tamamına hizmetler sağlayarak onay toplamanız gerekiyor. Yalnız, tüm bunları çok hızlı bir şekilde yaparsanız da olumsuz tepkiler alabiliyorsunuz. Sonucunda da ülkenizde isyan çıkabiliyor ve tahtı hızlıca bırakmak durumunda kalabiliyorsunuz. Yine de ne olursa olsun, ülkenizi ne şekillerde yönetirseniz yönetin, eğlenmeyi başarıyorsunuz.
Victoria serisi zaten türü seven oyuncular için oldukça popüler bir isimdir. Bu yüzden o oyunlara ne yapacaklarını söylemem oldukça güç ama eğer bu oyunun adını ilk defa duyuyorsanız, Europa Universalis, Hearts of Iron ve Crusader Kings gibi seriler hoşunuza gidiyorsa, Victoria 3 de mutlaka seveceğiniz, muhtemelen yüzlerce saatinizi harcayacağınız bir video oyunu olacaktır. Tarihsel temalı büyük strateji türünün en iyi oyunlardan bir tanesi var diyebiliriz karşımızda. Son olarak, bu oyunun İngilizce olması da gözünüzü korkutmasın; arayüzü Türkçe hale getirebiliyorsunuz resmi dil desteği sayesinde.
