Farthest Frontier oyununa ilk kamp ateşini yaktığım akşam, takvimde kışa haftalar varken benden sadece iki şey istiyordu oyun: Panik yapma ve öncelik belirle. Barınak mı, yoksa ateşlik mi? Avcıyı geyik sürüsüne mi salayım, yoksa oduncuyu yakacak için mi kilitleyeyim? Üstüne bir de ayı, hastalık, kuraklık ve ormanın içinden ansızın fırlayan eşkıyalar girince işler kızıştı… Bu ilk saatler, şehir kurma hissini romantizmden sıyırıp, saf bir hayatta kalma ritüeline çeviriyor. Ne yaptığını biliyorsun sanıyorsun; doğa ve aksilikler her hamleni sınava sokuyor.
Bununla birlikte, Farthest Frontier oyununun açılış temposu kesinlikle ağır. İlk nüfus artışına, ilk kış döngüsüne ve temel üretim zincirlerine erişmek için beklemek zorundasın; çoğu zaman hızlı akışta bile “tamam, bir iki ağaç daha devrilsin de öyle…” diye ekrana bakarken buluyorsun kendini. Oyun erken safhada sabır istiyor ama sabrın ödülü büyük: Eşiği aşınca seçenekler lavabosu birden açılıyor ve tekerlek dönmeye başlıyor. İşte gerçek oyun o zaman başlıyor.
Asıl kırılma ikinci kademeye geçtiğinde geliyor. “Bu kasabanın karakteri ne olacak?” sorusu bir anda bütün planın merkezi oluyor. Ben bir yerleşimde arıcılık imparatorluğu kurup, balı bira ve ilaca çevirdim; diğerinde keşfe çıkan kervanlarım altın damarlarını bulunca madencilik şehri inşa ettim. Bu uzmanlaşma fikri, sadece üretim grafiğine değil, kasabanın ruhuna da işliyor; pazarın önünden geçen el arabaları, depolara taşınan kasalar, hisse senedi gibi kıymetlenen kaynaklar… Farthest Frontier ile kurduğunuz şehir gözünün önünde canlanıyor.
Üretim zincirlerinin tek tek birbirine kilitlendiği anlar ise Farthest Frontier oyununun en tatlı, en şehir simi kokan tarafı. Örneğin, meyveyi ziyan etmemek için reçel yapmak istiyorsun; kavanoz için cama, cam için kum ocağına ve ağır aletlere, onlar için dökümhaneye, döküm için maden ve kömüre derken bir kavanoz reçeli kasabaya yayılmış koca bir sanayi planına dönüştürüyorsun. Yıllar sürüyor, ama çalıştığı gün o hattı izlemek tarifsiz tatmin veriyor.
Tarım ise kalın bir defter. Ekim-dikim rotasyonu, toprak karışımı (kil/kum), yabani ot ve hastalık direnci gibi parametreler, tarlayı ayrı bir minik strateji oyununa çeviriyor. “Bu yıl şalgamı keselim, donu daha iyi tolere eden pırasaya abanayım” gibi cümleleri yüksek sesle kurarken yakalıyorsun kendini; bir tarafta verim, diğer tarafta toprak sağlığı ve çürüme süreleri… Bu ayrıntı seviyesi kasabanın gıda güvenliğini, dolayısıyla tüm ekonomiyi belirliyor.
İçerik genişliği bu derinliği taşıyacak kadar güçlü. Farthest Frontier oyununun yeni çıkan 1.0 sürümünde 190’ı aşkın bina, 140+ puanlık bir araştırma ağacı ve şehir çapında artı/eksi veren politika tercihleri var; ayrıca savaş istemeyenler için baskınları tamamen kapatan barışçıl bir oynanış seçeneği bulunuyor. Yani oyunu ister diken üstünde bir kıtlık simülasyonu, ister meditasyon tadında bir kasaba maketi gibi kurabiliyorsun; ayarlar senin elinde.
Baskın sistemi ise planlarını cerrahi anlarda baltalamayı pek seviyor. Ticaret noktasına yeni stok çekmişsin, bir yangınla uğraşıyorsun ya da kasayı boşaltmışsın… İşte tam o esnada ağaçların arasından eşkıyalar dökülüveriyor. Savunmayı duvar, gözetleme kulesi ve garnizonla katmanlandırmak şart; yoksa maden damarı kadar birikim de, bir gecede ganimet olup uçabiliyor. Bu risk, şehirleşme stratejine “zamanlama” diye ayrı bir eksen ekliyor.
Farthest Frontier, sunum tarafında kamera kaydırırken belgesel izliyormuş hissi çok kuvvetli. Grid tabanlı yerleşim olmasına rağmen modellerin çeşitliliği, animasyonların akıcılığı ve dokuların uyumu sayesinde ortaya çok şık kasabalar çıkıyor ama arayüz, özellikle bilgi yoğun ekranlarda daha okunaklı ve öğretici olabilirdi. Bazı sistemlerin (lojistik ve taşıma verimliliği gibi) yüzeyselliği, verim takıntılı oyunculara ayar çektirebilir. Büyük harita yüklemeleri de can sıkacak kadar uzun sürebiliyor.
Farthest Frontier içerisinde performans genel olarak makul; orta seviye donanımlarda dahi ayarlarla oynayarak düzgün bir kare hızına ulaşmak mümkün. Yine de o devasa haritaları ilk yüklerken sabırlı olmanız gerekiyor; oyun ayrıntıyı dünyaya fiziksel olarak koyduğu için kurulum anı zaman alıyor. Kısacası akış içindeyken keyifli, eşiklerdeyse biraz mırın kırın.
Tempo eğrisi, erken oyunun yavaş gerilimini aştıktan sonra orta oyunda güzelce tırmanıyor; ancak 500 nüfus ve oturmuş ekonomi civarı tekrar yataylaşmaya başlıyor. O noktada kendine yeni bir proje (örneğin üretim zincirini baştan kurgulamak ya da farklı bir uzmanlık denemek) koymazsan “seyretme” hissi ağır basabiliyor. Yine de farklı tohumlar, farklı harita düzenleri ve kapatıp açabildiğin zorluk katmanlarıyla yeniden başlama motivasyonu hep sıcak kalıyor.
Farthest Frontier oyununun bu tür içindeki konumu net: Bu bir hayatta kalma odaklı şehir kurma. Serbest yerleşim hayranlarını büyüleyen Manor Lords oyununun aksine, buradaki grid ve disiplinli estetik kendi güzelliğini kuruyor; ekonomi simülasyonu ve üretim bolluğu ise esas yıldızlar. Bana kalırsa Anno (veya Banished) damarına en yakın hissiyatı veriyor; savaş mevcut ama yan unsur, kalp atışı ise tarlada, atölyede ve pazarda.
Yani, Farthest Frontier, sabır isteyen ama sabrettikçe misliyle karşılık veren bir şehir kurma deneyimi. 1.0 sürümü çıkışıyla birlikte içerik skalası geniş, ayar esnekliği yüksek ve hikâye anlatan simülasyon tarafı çok güçlü; başta ağır, sonda biraz fazla dingin ama orta bölümdeki zirvesi türün en lezzetli anlarından bazılarını sunuyor. Plan yapmayı seyretmekten de keyif alırım diyorsan, bu kasabaya taşın; giriş etiketi de makul seviyede.
